Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΔΕΗ ΣΤΟΥΣ ΙΔΙΩΤΕΣ ΘΑ ΕΚΤΙΝΑΞΕΙ ΠΑΡΑΠΕΡΑ ΤΑ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ

Του Ν. ΓΕΩΡΓΑΚΑΚΗ

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η κυβέρνηση πρόκειται τις επόμενες μέρες να εγκρίνει νέες υπέρογκες αυξήσεις στα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας (Ηλ.Εν) και στο τέλος ΑΠΕ που θα ισχύσουν από τις αρχές 2012. Αφού για ένα μήνα περίπου είχαμε βομβαρδιστεί για αυξήσεις που μπορεί να προσεγγίσουν το 19%, η κυβέρνηση εμφανίζεται τώρα να προκρίνει ανατιμήσεις 10%. Όσο για το τέλος ΑΠΕ για τα οικιακά τιμολόγια, περίπου, θα τριπλασιαστεί. Όπως έχει γραφεί, ο Διευθύνων Σύμβουλος κ.Ζερβός της κακής (!) ΔΕΗ είχε ζητήσει αυξήσεις στα τιμολόγια γύρω στο 15%,η ΡΑΕ περί το 12% αλλά ο υπουργός κ.Παπακωνσταντίνου της καλής και ευαίσθητης (!) κυβέρνησης αποφασίζει μικρότερες αυξήσεις. Η γνωστή, συνηθισμένη τακτική κουτοπονηριάς!

ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΜΕΝΕΣ ΟΙ ΑΝΑΤΙΜΗΣΕΙΣ;

Υπάρχουν δύο αντικειμενικοί παράγοντες που συντελούν στην αύξηση του κόστους παραγωγήςτης ηλεκτρικής ενέργειας και επομένως δικαιολογούν σε κάποιο βαθμό ανατιμήσεις Ηλ.Εν;εργειας. Ο πρώτος παράγοντας είναι το καύσιμο. Ο λιγνίτης είναι ένα φθηνό καύσιμο. Εφόσον όμως μεταβαίνουμε στη μεταλιγνιτική περίοδο λόγω εξάντλησης λιγνίτη και στη χρήση άλλων πιο ακριβών μορφών ενέργειας(πχ Φυσικό αέριο, κλπ) το κόστος καυσίμου αυξάνει και επομένως και το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Αλλά και ο ίδιος ο λιγνίτης γίνεται ακριβότερος, αφού η όποια συνέχιση αξιοποίησης του αφορά κοιτάσματα πιο βαθειά, πιο δύσκολά, επομένως πιο ακριβά. Ο δεύτερος και σημαντικός παράγοντας είναι εξωγενής και συγκεκριμένα η επιβολή προστίμων για τις εκπομπές από καύση λιγνιτών στα πλαίσια της πολιτικής μείωσης των εκπομπών άνθρακα. Βεβαίως υπάρχει και ο παράγοντας τεχνολογία που ωθεί προς τα κάτω τα κόστη και επομένως τις τιμές αλλά η επίδρασή του σε σχέση με τους προηγούμενους είναι σήμερα μικρότερη. Πέρα όμως των παραπάνω παραγόντων, υπάρχουν πολιτικοοικονομικοί παράμετροι που ωθούν προς τα πάνω ή προς τα κάτω τις τιμές αναλόγως της πολιτικής που επιλέγεται. Θυμόμαστε, ότι, στο παρελθόν και όσο στην τιμολογιακή πολιτική υπήρχαν κοινωνικά και αναπτυξιακά κριτήρια, είχαμε συγκράτηση στα τιμολόγια προκειμένου να μην επιβαρύνονται τα νοικοκυριά ή για να στηριχτεί η αγροτική και βιομηχανική παραγωγή. Μέχρι τα τέλη δεκαετίας 90 οι ανατιμήσεις στα οικιακά τιμολόγια ήταν μικρότερες του πληθωρισμού ασχέτως αν αυτό σήμαινε μικρότερα κέρδη για τη ΔΕΗ. Βεβαίως θυμόμαστε ότι υπήρχαν και τιμολόγια που εξυπηρετούσαν ισχυρά μονοπώλια (πχ ΠΕΣΙΝΕ) όμως θα λέγαμε συνοπτικά ότι η τιμολογιακή πολιτική είχε προσανατολισμό τέτοιο ώστε να εξυπηρετείται ο συνολικός καπιταλιστής και αυτό γιατί και το χαμηλό τιμολόγιο στα νοικοκυριά συνέβαλε ώστε οι επιχειρήσεις να κρατούν χαμηλά τους μισθούς. Στη σημερινή εποχή το ενδιαφέρον εστιάζεται προς τους ισχυρούς ομίλους. Για τις σχεδιαζόμενες ανατιμήσεις, οι προβαλλόμενες δικαιολογίες δεν πείθουν. Η κυβέρνηση συνδέει τις ανατιμήσεις με την κερδοφορία όμως και φέτος η ΔΕΗ δεν πηγαίνει άσχημα. Τα λειτουργικά κέρδη της παραμένουν σε λογικά επίπεδα (289 εκατ. το 9μηνο που αντιστοιχούν σε περιθώριο ΕΒΙΤ περίπου 7%), ενώ αν ληφθεί υπόψη και η μείωση μισθών, δεν είναι δυνατό, μία μικρότερη κερδοφορία να δικαιολογήσει την αύξηση των τιμολογίων. Η εμπειρία από το 2009 είναι αποκαλυπτική αφού η ΔΕΗ εμφάνισε ιδιαίτερα υψηλή κερδοφορία που όμως δεν απέτρεψε ανατιμήσεις.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ

Ας εξετάσουμε όμως τις πολιτικοοικονομικές παραμέτρους.

- Οι προγραμματιζόμενες ανατιμήσεις, σχετίζονται άμεσα με τις «οδηγίες για την απελευθέρωση της αγοράς Ηλ.Εν.» και τις μνημονιακές δεσμεύσεις της κυβέρνησης που αναφέρουν ότι τα τιμολόγια της ΔΕΗ και όλων των δημόσιων επιχειρήσεων (Δ.Ε.), θα πρέπει ως τον Ιούνιο του 2013 να αντανακλούν πλήρως το κόστος του ρεύματος στη χονδρική αγορά. Επίσης οι μνημονιακές πολιτικές συνεπάγονται την ύφεση της οικονομίας που προκαλεί μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, μείωση των πωλήσεων και των εσόδων της ΔΕΗ κατά 6%. Ακόμη η αύξηση του ΕΦΚ στα υγρά καύσιμα (ντήζελ, μαζούτ) επιβάρυνε τη δαπάνη γι' αυτά τους 9 μήνες του 2011 κατά περίπου 100 εκατ. €.

- Μία άλλη παράμετρος είναι τα συμφέροντα των μετόχων ΔΕΗ, όπως και τα συμφέροντα των άλλων ιδιωτικών παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό αποτελεί συνέπεια της «απελευθερωμένης» αγοράς ενέργειας που στοχεύει στην εδραίωση ισχυρών ολιγοπωλιακών ομίλων σε αγορές που προσφέρουν εγγυημένη κερδοφορία. Με δεδομένο ότι η ενέργεια αποτελεί ζωτικό αγαθό, η κατανάλωση του οποίου δεν μπορεί εύκολα να συμπιεστεί, οι αυξήσεις των τιμών προσφέρουν ένα σίγουρο πεδίο υψηλής και εγγυημένης κερδοφορίας των λίγων εις βάρος των πολλών.

- Οι ανατιμήσεις όμως αποτελούν και ισχυρό ελκυστικό εργαλείο για προσέλκυση νέων παικτών στην σημαντική ενεργειακή πίτα της χώρας. Η τιμολογιακή πολιτική στις Δημόσιες Επιχειρήσεις(Δ.Ε.) εξελίσσεται σταδιακά στην αγοραία λογική που δεν λαμβάνει πλέον καθόλου υπόψη, κοινωνικά και αναπτυξιακά κριτήρια. Οι δημόσιες επιχειρήσεις ιδιωτικοποιούνται και το ενδιαφέρον προσανατολίζεται στα συμφέροντα των ιδιωτών επιχειρηματιών και των μετόχων των δημόσιων επιχειρήσεων. Αξίζει εδώ να κάνουμε μνεία και της περυσινής ανακοίνωσης του υπουργείου ΥΠΕΚΑ που δικαιολογούσε τις ανατιμήσεις κυνικά με την επιδίωξη να μην έχουν επιχειρηματικό κίνδυνο και αβεβαιότητα οι ιδιώτες επενδυτές.

ΙΔΙΩΤΕΣ ΠΛΕΟΝ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΔΕΗ ΣΕ ΠΟΡΕΙΑ ΕΛΠΕ.

Παράλληλα πρέπει να επισημανθεί πως τα οφέλη του ανταγωνισμού για τους καταναλωτές αποδείχτηκαν μύθος και αυτό δεν έχει φανεί μόνο με την εμπειρία άλλων χωρών (Ηνωμένο Βασίλειο) αλλά και με βάση την ελληνική εμπειρία. Μόνο «υγιής» ανταγωνισμός δεν μπορεί να χαρακτηριστεί η δράση των 4-5 μεγάλων «παικτών» (Λάτσης, Μυτιληναίος, Κοπελούζος, Αγγελόπουλος, Βαρδινογιάννης κλπ) που προχωρούν σε εναρμονισμένες πρακτικές. Επομένως η υψηλότερη τιμή ρεύματος καθίσταται «αναγκαιότητα» για την μεγαλύτερη κερδοφορία των νεοεισερχόμενων ιδιωτικών εταιριών, οι μονάδες των οποίων έχουν ήδη μπει ή πρόκειται να μπουν σε λειτουργία την επόμενη διετία. Το νέο ποιοτικό στοιχείο που παρατηρούμε, είναι η διείσδυση στο μετοχικό κεφάλαιο της ΔΕΗ ισχυρών «παικτών», επιθετικών funds που καθορίζουν ήδη και θα καθορίζουν ακόμη παραπέρα τις εξελίξεις στο μέλλον. Όπως έχουμε δει ιδιαίτερα τα τελευταία δύο χρόνια, 2010 και 2011 δύο σημαντικότατα Funds (το εγγλέζικο fund Silchester πίσω από το οποίο βρίσκεται πρώην στέλεχος της Morgan Stanley., μαζί με το άλλο μεγάλο fund FIDELITY έχουν διεισδύσει στη ΔΕΗ και σύντομα θα ελέγχουν το 36%. Με την αποφασισμένη πώληση του 17% της ΔΕΗ, το Δημόσιο θα ελέγχει το 34% της ΔΕΗ και τα δύο funds το 36%. Κοντολογής διαμορφώνεται και στη ΔΕΗ μία παρόμοια κατάσταση με τον ΟΤΕ και τα ΕΛΠΕ, όπου ξένοι ή ντόπιοι ισχυροί όμιλοι σταδιακά παίρνουν τον έλεγχο στα χέρια τους. Οι κυβερνήσεις του δικομματισμού παραδίδουν στους ιδιώτες και τον τελευταίο σημαντικό πλούτο της χώρας στον οποίο περιλαμβάνονται και οι στρατηγικής σημασίας ενεργειακοί φορείς. Ανάχωμα πλέον μπορούν να βάλουν μόνο οι εργαζόμενοι, ενωμένοι και ο λαός.

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Σε πρόσφατο άρθρο του στην Ελευθεροτυπία ο Β. Γεώργας παρουσίασε τις διεργασίες που γίνονται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης για την τιμολογιακή πολιτική. Όπως ανέφερε, η Κομισιόν καθορίζει με βάση τον Ενεργειακό χάρτη πορείας ως το 2050, ότι, οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας θα αυξάνονται σταθερά, τουλάχιστον για τα επόμενα 20 χρόνια και μόνο μετά το 2030 θα αρχίσουν να σταθεροποιούνται ή να υποχωρούν. Πρακτικά, ο ρυθμός των αυξήσεων των τιμολογίων Ηλ.Εν στην Ελλάδα θα είναι ταχύτερος και τα ποσοστά μεγαλύτερα, καθώς συν τοις άλλοις θα απαιτηθούν δαπανηρές επενδύσεις για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και δικτύων, που σε μεγάλο βαθμό θα χρηματοδοτηθούν από τους καταναλωτές. Κατανοούμε νομίζω τι θα σημαίνει αυτό για τα νοικοκυριά αλλά και για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Όπως αναφέρεται στο άρθρο, κατά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «οι τιμές θα αυξάνονται μέχρι το 2030 ή για ακόμη περισσότερο, αν υιοθετηθεί το σενάριο κάλυψης του 97% της παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές...» Νομίζω πως κάλλιστα μπορούμε να συσχετίσουμε αυτή την πολιτική με το ισχυρό ενδιαφέρον της Γερμανίας για επενδύσεις στα φωτοβολταϊκά στη χώρα μας.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ - ΔΕΙΝΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ, ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ.

Με βάση τα προηγούμενα μπορούμε να συνοψίσουμε ότι οι ανατιμήσεις των τιμολογίων Ηλ.Εν. που επιβάλλονται, σχετίζονται με την γενικότερη πολιτική «απελευθέρωσης» και την εδραίωση ισχυρών παικτών στην ηλεκτρική ενέργεια, τις σημερινές παρεμβάσεις της Ε.Ε., την μνημονιακή πολιτική, τη δουλοπρεπή στάση των κυβερνήσεων με παράδοση των πάντων στους ιδιώτες. Η αύξηση της τιμής ρεύματος, ιδιαίτερα του οικιακού, τα τελευταία χρόνια δημιουργεί τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα, ενώ ζημιώνει και τη γενικότερη ανάπτυξη λόγω αύξησης τιμολογίων και στη βιομηχανία. Το ηλεκτρικό ρεύμα δεν είναι και δεν πρέπει να διαχειρίζεται ως κοινό αγοραίο αγαθό. Η ενέργεια αποτελεί αγαθό πρώτης ανάγκης, που καθορίζει την αξιοπρεπή και ομαλή διαβίωση των πολιτών. Βεβαίως οι ανατιμήσεις δεν περιορίζονται στην ενέργεια αλλά αποτελούν μέρος γενικότερων ανατιμήσεων που σχεδιάζονται και σε άλλες κοινωφελείς υπηρεσίες, θεμελιώδεις για την ποιότητα διαβίωσης των λαϊκών στρωμάτων, όπως οι δημόσιες συγκοινωνίες. Είναι ήδη γνωστά τα σχέδια για αύξηση στα τιμολόγια του ΟΣΕ και ΟΑΣΑ κατά 25% ως το τέλος του Αʼ τριμήνου του 2012 που προστίθενται σε αυτές που είχαν γίνει στον ΟΑΣΑ, κατά 100% το 2009 και κατά 15% το 2011 και στις ανατιμήσεις κατά 100% στα εισιτήρια του ΟΣΕ το 2009 και κατά 50% στα εισιτήρια και εμπορεύματα του ΟΣΕ το 2010. Ο λαός δεν έχει πλέον αντοχές και καμία εναλλακτική λύση για την επιβίωσή του, παρά μόνο την ανατροπή της σημερινής κυβέρνησης και της πολιτικής της, τη δημιουργία προϋποθέσεων για φιλολαϊκή διακυβέρνηση. Η απόκρουση των ανατιμήσεων θα ωφελήσει άμεσα το λαό που υποφέρει όμως ταυτόχρονα ο αγώνας αυτός είναι και εθνικός. Θα υπάρξει ανάσχεση του ενδιαφέροντος του ξένου κεφαλαίου αν δει ότι υφίστανται αντιστάσεις και ότι δεν πρόκειται να έχει τα οφέλη που προσδοκά. Φυσικά δεν μπορούμε παρά τις αυξήσεις που θέλει να επιβάλει η κυβέρνηση στα τιμολόγια ΔΕΗ να τις συνδυάσουμε με το ανυπόφορο τέλος ακινήτων. Βρισκόμαστε μπροστά σε μία χωρίς προηγούμενο ληστεία που η κοινωνία οφείλει να αποτρέψει. Εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά βρίσκονται σε απελπιστική κατάσταση και δεν μπορούν από καιρό τώρα να πληρώσουν ούτε καν τους τρέχοντες λογαριασμούς της ΔΕΗ και φυσικά τα συνεχή χαράτσια που τους επιβάλλονται.

Οι εξελίξεις αυτές αποδεικνύουν το χαρακτηρισμό που έχουμε δώσει στην τρέχουσα διαχείριση ως ακραία ανάλγητη νεοφιλελεύθερη πολιτική και απέναντί της το καθήκον του μαζικού λαϊκού κινήματος είναι να αποκρούσει κάθε σχέδιο της κυβέρνησης για ανατιμήσεις και χαράτσια.

Από:  ΙΣΚΡΑ  21-12-2011