Η ηλεκτρική ενέργεια είναι κοινωνικό αγαθό. Όχι στη ιδιωτικοποίηση των Δικτύων Μεταφοράς

Κείμενο της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα Εργαζομένων ΑΔΜΗΕ ενάντια στην πώληση των Δικτύων Μεταφοράς.

 Η ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΓΑΘΟ.

ΜΟΝΟ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΔΙΚΤΥΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΟ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΕΙ

Σε συνέχεια των ιδιωτικοποιήσεων βασικών κρατικών υποδομών όπως τα λιμάνια (ΟΛΠ), τα εθνικά οδικά δίκτυα, τα δίκτυο φυσικού αερίου (ΔΕΣΦΑ), αμέσως μετά την πώληση του ΟΠΑΠ, της Αγροτικής Τράπεζας, το κλείσιμο της ΕΡΤ και δεκάδων σχολείων και νοσοκομείων, τρόικα και κυβέρνηση προχωρούν τώρα και στην ιδιωτικοποίηση-εκποίηση της ΔΕΗ, που είναι η πλέον στρατηγικής σημασίας επιχείρηση της χώρας.

Σύμφωνα με το ΦΕΚ Α168/24-07-2013 “Έγκριση Αναδιάρθρωσης και Αποκρατικοποίησης της Δ.Ε.Η. Α.Ε.” πρώτα στη λίστα αποκρατικοποίησης είναι τα δίκτυα μεταφοράς υψηλής τάσεως τα οποία κατέχει και διαχειρίζεται ο ΑΔΜΗΕ Α.Ε., 100% θυγατρική εταιρία της ΔΕΗ Α.Ε. Οι διαδικασίες για την εκποίηση μιας από  προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί το πρώτο τρίμηνο του 2014.

 Ποιος είναι ο ΑΔΜΗΕ

Ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ Α.Ε.) είναι 100% θυγατρική εταιρεία του Ομίλου ΔΕΗ Α.Ε. Η εταιρία συστάθηκε την 1η Φεβρουαρίου 2012, βάσει του νόμου 4001/2011 για την «απελευθέρωση των αγορών» και σε συμμόρφωση με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2009/72/ΕΚ που επέβαλε το νομικό και λειτουργικό διαχωρισμό των μονοπωλιακών δραστηριοτήτων Μεταφοράς και Διανομής καθετοποιημένων επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας (ΗΕ), όπως ήταν η ΔΕΗ, προκειμένου η παραγωγή, μεταφορά και διάθεση ηλεκτρικής ενέργειας να αποκτήσουν πλήρως αγοραίο χαρακτήρα και το ηλεκτρικό ρεύμα να αντιμετωπίζεται ως εμπόρευμα και όχι πλέον ως κοινωνικό αγαθό.

Σκοπός της ύπαρξης του ΑΔΜΗΕ (Ν. 4001/2011) είναι να διαχειρίζεται, να λειτουργεί, να συντηρεί, να επεκτείνει και να ενισχύει το Ελληνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, ώστε να διασφαλίζεται ο εφοδιασμός της χώρας μας με ηλεκτρική ενέργεια με τρόπο ασφαλή, αποδοτικό και αξιόπιστο.

Όλα τα παραπάνω οφείλει να τα κάνει με υψηλή αποδοτικότητα, με βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων, με γνώμονα την ανάπτυξη της χώρας προς το δημόσιο όφελος, ώστε να είναι παράγοντας ανάπτυξης με οικονομικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς όρους.

Στις αρμοδιότητες του εμπίπτει η λειτουργία του συστήματος (το πρόγραμμα κατανομής μονάδων παραγωγής και των εισαγωγών/εξαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, ο καθορισμός επικουρικών υπηρεσιών για την ασφάλεια του συστήματος), ο σχεδιασμός, η ανάπτυξη και η συντήρηση του συστήματος μεταφοράς 150/400kV, με τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται πρόσβαση σε παραγωγούς και καταναλωτές υψηλής τάσεως (μεγάλες βιομηχανικές μονάδες). 

Ταυτόχρονα ο ΑΔΜΗΕ διαχειρίζεται το σύνολο σχεδόν των μηχανισμών χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας  (το σύστημα μετρήσεων της διακινούμενης ενέργειας, την εκκαθάριση αποκλίσεων ημερήσιας αγοράς, το μηχανισμό διασφάλισης επάρκειας ισχύος και την αγορά επικουρικών υπηρεσιών )ενώ είναι υπεύθυνος για τη διενέργεια του διασυνοριακού εμπορίου.

Ο ΑΔΜΗΕ είναι η ραχοκοκαλιά της ηλεκτρικής βιομηχανίας της χώρας καθώς συνδέει τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με τους Υ/Σ διανομής και τον τελικό καταναλωτή.

Ο ΑΔΜΗΕ έχει πιστοποιηθεί για την οικονομική και διοικητική ανεξαρτησία και τη διαφάνεια της λειτουργίας του από τη ΡΑΕ (Αποφάσεις 672/2012 και 962Α/2012) ενώ έχει λάβει θετική γνωμοδότηση για τα παραπάνω και από την Επιτροπή Ενέργειας της ΕΕ (Γνωμοδότηση C (2012) 7068 05-10-2012).

Τι είναι το Ελληνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας; Χονδρικά:

·  11 χιλιάδες χιλιόμετρα εναέριων γραμμών υψηλής τάσης και υπόγειων και υποβρύχιων καλωδίων υψηλής τάσης (150 και 400 χιλιάδων βολτ) που διασυνδέουν την ηπειρωτική Ελλάδα από την Θράκη έως την Πελοπόννησο, καθώς επίσης και την χώρα μας με τις γειτονικές χώρες. Αυτό είναι απαραίτητο για να μεταφέρεται η ηλεκτρική ενέργεια με τις λιγότερες δυνατές απώλειες από τον τόπο παραγωγής της (τους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς και τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς) στις βιομηχανίες, στις πόλεις και στα χωριά όπου καταναλώνεται.

· 221 Υποσταθμοί και Κέντρα Υψηλής Τάσης με εγκατεστημένο υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό ισχύος και συστήματα προστασίας, ελέγχου, τηλεποπτείας και τηλεμετάδοσης που διασφαλίζουν την αξιόπιστη και ασφαλή διακίνηση της ηλεκτρικής ενέργειας σε υψηλή τάση.

·   τα Εθνικά Κέντρα Ελέγχου Ενέργειας (ένα στον Άγιο Στέφανο Αττικής, ένα στη Θεσσαλονίκη και ένα στην Πτολεμαΐδα) που με αδιάλειπτη παρουσία 24ωρης βάρδιας από έμπειρο και ειδικά εκπαιδευμένο τεχνικό προσωπικό διαχειρίζονται όλα τα θέματα και τα προβλήματα στην διακίνηση της ηλεκτρικής ενέργειας στα δίκτυα της Μεταφοράς.

Με απλά λόγια ο ΑΔΜΗΕ είναι:

-   Η ραχοκοκαλιά της ΔΕΗ και του ηλεκτρικού συστήματος της Ελλάδας.

-  Στρατηγική Εθνική Υποδομή. Θεμέλιο για την Εθνική Άμυνα και την Ασφάλεια της Πατρίδας μας.

-  Στρατηγική Εθνική Υποδομή για την οικονομική και παραγωγική της ανάπτυξη. Εξασφαλίζει τον απρόσκοπτο εφοδιασμό κάθε παραγωγικής δραστηριότητας με ηλεκτρικό ρεύμα και επιδρά στην τελική τιμή κάθε προϊόντος και υπηρεσίας.

-        Στρατηγική Εθνική Υποδομή, χτισμένη 60 χρόνια από τον ελληνικό λαό, για να διασφαλίζει την  ηλεκτροδότησή του, όρος για την κοινωνική του ευημερία και τη συμμετοχή του στα αγαθά του σύγχρονου πολιτισμού.

Τα οικονομικά μεγέθη του ΑΔΜΗΕ:

Ο ΑΔΜΗΕ είναι μια πλήρως ανεξάρτητη και αυτοχρηματοδοτούμενη εταιρία, δεν επιδοτείται ούτε από τη ΔΕΗ Α.Ε. ούτε από το Ελληνικό Δημόσιο και η λειτουργία του δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό.

Ο ετήσιος κύκλος εργασιών του ανήλθε το 2012 σε 1,94 δις €.

Οι επενδύσεις του το 2012 προσέφεραν στη χειμαζόμενη εθνική οικονομία 103, 7 εκ. €.

Τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν σε €114,1 εκ. €.  Τα καθαρά κέρδη ανήλθαν σε €25 εκ. €.

Η εμπορική αξία των παγίων του και της πληθώρας πανάκριβου εξοπλισμού που αξιοποιεί  εκτιμάται σε τρέχουσες τιμές σε περισσότερα από €8 δις €.

Αυτή την εθνική υποδομή, περιουσία του ελληνικού λαού, επιδιώκουν να εκποιήσουν για 300-400 εκ. €! Οι δανειστές, οι κυβέρνησή τους, οι «ανεξάρτητες» αρχές τους και οι οίκοι συμβούλων τους κάνουν το παν για να την απαξιώσουν και να την παραδόσουν σε ιδιωτικά συμφέροντα έναντι πινακίου φακής.

Η γνωστή από τη συμβολή της στη χρεωκοπία της χώρας μας Goldman Sachs, άνοιξε ήδη από 16/10 το χορό της απαξίωσης εκτιμώντας ότι «η θυγατρική εταιρεία ΑΔΜΗΕ της ΔΕΗ θα πουληθεί υποτιμημένη, στα 700 εκ. €, έναντι χρηματιστηριακής αξίας 1,2 δις €.»

Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι ο δυνητικός αγοραστής του 66% που θα πουλήσει η ΔΕΗ  θα κληθεί να καταβάλει τίμημα μόλις 330-380 εκατ. ευρώ. Το τίμημα αυτό είναι κυριολεκτικά «ψίχουλα», όχι μόνο επειδή ο ΑΔΜΗΕ δαπανά κάθε χρόνο περί τα 100 εκατ. ευρώ σε επενδύσεις επέκτασης και συντήρησης του δικτύου του, αλλά και επειδή ο μελλοντικός ιδιοκτήτης θα αποκτήσει σταθερά έσοδα 260 – 300 εκατ. ευρώ από τη διαχείριση του δικτύου και ετήσια κέρδη 116 εκατ. ευρώ (προϋπολογισμός ΑΔΜΗΕ για τα κέρδη του 2013).

Από κοντά η «ανεξάρτητη» Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας απειλεί με παραχώρηση σε ιδιώτες των σχεδιαζόμενων υποθαλάσσιων διασυνδέσεων των Κυκλάδων και της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα, την στιγμή που μεθοδεύεται η πώληση του συστήματος μεταφοράς!

Και ο κύκλος κλείνει (;) με τον παχυλά αμειβόμενο «σύμβουλο αποκρατικοποίησης»: τη Δικηγορική Εταιρεία KLC, σύμβουλο και για την εκποίηση των ΕΛ.ΤΑ, αλλά και σύμβουλο των Αζέρων «επενδυτών» που εργάστηκε για να τους παραχωρηθεί κοψοχρονιά ο ΔΕΣΦΑ!

Ποια είναι τα έσοδα του ΑΔΜΗΕ

Τα έσοδα του ΑΔΜΗΕ ως ιδιοκτήτη και λειτουργού του συστήματος μεταφοράς προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από το μηχανισμό Χρέωσης Χρήσης του Συστήματος (ΧΧΣ), ο οποίος διέπεται από τις διατάξεις του Κώδικα Διαχείρισης Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΦΕΚ Β 103/31.01.12, Άρθρα 273 έως 277). Σύμφωνα με το μηχανισμό ΧΧΣ, το κόστος του Συστήματος  “επιμερίζεται κατά 100% στο σύνολο των Πελατών”, δηλαδή στους λογαριασμούς των καταναλωτών και συγκεκριμένα στις ρυθμιζόμενες χρεώσεις με την ένδειξη «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ Η/Ε».

Οι δαπάνες του ΑΔΜΗΕ καλύπτονται αποκλειστικά από τους καταναλωτές, χωρίς την παραμικρή συμμετοχή του δημοσίου.

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, Ν. 4001/2011, το κόστος ΧΧΣ εγκρίνεται από τη ΡΑΕ και σε καμία περίπτωση δεν καθορίζεται αυθαίρετα από τον ΑΔΜΗΕ.

Το ΧΧΣ δεν αντανακλά μόνο το κόστος λειτουργίας, συντήρησης και ανάπτυξης του συστήματος μεταφοράς, αλλά μετά τη διάσπαση της ΔΕΗ σε θυγατρικές επιβαρύνεται και από το επιτόκιο απόδοσης των απασχολούμενων κεφαλαίων του ΑΔΜΗΕ, (Άρθρο 275 του Κώδικα Διαχείρισης Συστήματος). Το επιτόκιο απόδοσης ουσιαστικά αποτελεί το νόμιμο κέρδος επί των δραστηριοτήτων του ΑΔΜΗΕ και η τρέχουσα τιμή του έχει οριστεί από τη ΡΑΕ στο 8%.

Εν όψει της εκποίησης του ΑΔΜΗΕ, λαμβάνεται πρόνοια ώστε τα κέρδη του ιδιώτη να είναι όχι μόνο εξασφαλισμένα, μα και αυξημένα. Η ΡΑΕ προκρίνει την αύξηση του επιτοκίου απόδοσης από 8% σε 11%. Το ποσοστό αυτό μεταφράζεται ετησίως σε κάποια εκατομμύρια ευρώ (325 εκ. € το 2012), τα οποία επιβαρύνουν τον έλληνα καταναλωτή. Όπως δείχνει η παγκόσμια, η ευρωπαϊκή αλλά και η εγχώρια εμπειρία από τις ιδιωτικοποιήσεις, τα κέρδη αυτά ουδέποτε κατευθύνθηκαν σε επενδύσεις υποδομών και όδευσαν πάντα στα ταμεία και στην τσέπη του ιδιώτη ιδιοκτήτη.

Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το μπλακ άουτ στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη το καλοκαίρι του 2006, που κράτησε τρεις μέρες, καθώς οι ιδιώτες «επενδυτές» στα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας για να αυξήσουν κι άλλο τα εγγυημένα μονοπωλιακά κέρδη τους, δεν επένδυαν σε νέα έργα, δεν αναβάθμιζαν και δεν συντηρούσαν τα υπάρχοντα δίκτυα. Αντίθετα, έδιναν προτεραιότητα στη σύνδεση των ΑΠΕ και μάλιστα σε βαθμό διείσδυσης πολύ πάνω από αυτό που επέτρεπε η ασφάλεια του δικτύου …

Σε ότι αφορά το σκέλος του διαχειριστή αγοράς, ο ισολογισμός εσόδων/εξόδων του ΑΔΜΗΕ πρέπει να είναι μηδενικός καθώς ο ρόλος του περιορίζεται στο να μεταβιβάζει κόστη επιμέρους μηχανισμών της χονδρεμπορικής αγοράς ενέργειας από τους παραγωγούς στους προμηθευτές (και άρα στον τελικό καταναλωτή), χωρίς να έχει το παραμικρό κέρδος.

Το περιβόητο «έλλειμμα» του ΑΔΜΗΕ:

Συχνά-πυκνά τα ΜΜΕ αναφέρονται στο έλλειμμα του ΑΔΜΗΕ και την έλλειψη ρευστότητας στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Πώς έχει η κατάσταση;

Βασικό μέρος του τζίρου του ΑΔΜΗΕ αποτελεί η διεκπεραίωση της επιδότησης των ιδιωτών παραγωγών μέσα από το κόστος του Μηχανισμού Διασφάλισης Επαρκούς Ισχύος (€641εκ) και του Μηχανισμού Κάλυψης Μεταβλητού Κόστους των μονάδων Φυσικού αερίου (€434εκ) – μηχανισμοί της ελεύθερης αγοράς των οποίων οι δυσλειτουργίες έχουν επισημανθεί ακόμη και από την  τρόικα και την Επιτροπή Ενέργειας της ΕΕ και έχουν καταγγελθεί από φορείς της αγοράς (ΕΛΕΤΑΕΝ, ΣΠΕΦ) ως έμμεσες κρατικές επιχορηγήσεις ιδιωτικών επενδύσεων.

Στα κόστη της απελευθέρωσης της αγοράς, θα πρέπει να προστεθούν οι βαρύτατοι φόροι που επιβάλλονται στους παραγωγούς (ΔΕΗ και ιδιώτες) όπως το Ειδικό Τέλος Λιγνίτη (€48,3εκ), το τέλος ΑΠΕ (ΕΤΜΕΑΡ €309,6εκ), και ο Ενιαίος Φόρος Καυσίμων (ΕΦΚ €154,7εκ). 

Η παρατεταμένη οικονομική ύφεση, η μείωση της κατανάλωσης και η χρησιμοποίηση της ΔΕΗ ως φοροεισπρακτικού μηχανισμού (ΕΕΤΗΔΕ) έχει δημιουργήσει ασφυξία και στην αγορά ενέργειας. Η ανέχεια και η αδυναμία πολλών καταναλωτών (εκτιμάται ότι 500.000 νοικοκυριά είναι χωρίς ρεύμα, ενώ το ύψος των απλήρωτων λογαριασμών φτάνει τα €1,3δις) οδηγεί σε μια διαρκώς ελλειμματική αγορά, η οποία αδυνατεί να συνεχίσει την «αναδιανομή πλούτου» από το καταβυθιζόμενο εισόδημα των καταναλωτών στις επιδοτήσεις των ιδιωτών παραγωγών από φυσικό αέριο και ΑΠΕ.

Το υπαρκτό αυτό έλλειμμα, είναι όμως για τον ΑΔΜΗΕ μόνο λογιστικό. Ο ΑΔΜΗΕ εμπλέκεται ως διαχειριστής, όπως ακριβώς και ένας διαχειριστής σε μια πολυκατοικία της οποίας οι ένοικοι δεν έχουν να πληρώσουν τα κοινόχρηστα, και σε καμία περίπτωση δεν οφείλεται σε αυτόν και στη λειτουργία του.

Πραγματικός υπεύθυνος για αυτό το έλλειμμα είναι η απελευθέρωση της αγοράς, η ιδιωτικοποίηση της ηλεκτρικής ενέργειας και το μοντέλο επιδότησης ιδιωτών που υιοθετήθηκε την προηγούμενη δεκαετία.

Ποιές είναι οι δαπάνες του ΑΔΜΗΕ

Οι ετήσιες δαπάνες του ΑΔΜΗΕ, αποτελούνται από τις εξής συνιστώσες:

α) Δαπάνες για προμήθεια, μεταφορά, κατασκευή, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία του εξοπλισμού που απαιτείται για την υλοποίηση νέων έργων, την αντικατάσταση και τον εκσυγχρονισμό υφιστάμενων υποδομών, τη συντήρηση του Συστήματος και την επισκευή βλαβών.

Τα παραπάνω, αποτελούν υποχρεώσεις του ΑΔΜΗΕ και καθορίζονται αναλυτικά στο Άρθρο 94 του Ν. 4001/2011. Ως εκ τούτου, οι αντίστοιχες δραστηριότητες θα εξακολουθήσουν να εκτελούνται και τα αντίστοιχα έξοδα θα εξακολουθήσουν να καταβάλλονται από τον ΑΔΜΗΕ και συνεπακόλουθα από τους καταναλωτές στους οποίους θα γίνει η μετακύλισή τους, ακόμη και αν ο ΑΔΜΗΕ είναι ιδιωτική εταιρεία. Εφόσον βέβαια ο ιδιώτης επιθυμεί να συνεχίσει να ηλεκτροδοτείται απρόσκοπτα η χώρα…

Όσον αφορά στο κόστος του εξοπλισμού, δεδομένου ότι οι προδιαγραφές του ακολουθούν διεθνή πρότυπα αξιοπιστίας, είναι αμφίβολο εάν μπορεί να μεταβληθούν έστω και ελάχιστα προς τα κάτω.

Η ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ δε θα μειώσει το κόστος κατασκευής των έργων. Αντίθετα, όπως δείχνει η διεθνής τάση, είναι πιθανότερο να συμβεί το αντίθετο.

β)   Δαπάνες για μισθοδοσία του προσωπικού, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί  οριζόντια κατά 35 – 40%. Ακόμη και αν, στα πλαίσια μιας εκστρατείας απαξίωσης του προσωπικού του ΑΔΜΗΕ, η μισθοδοσία του εξακολουθήσει να θεωρείται “υψηλή”, περαιτέρω  μείωσή της θα έχει αμελητέα επίπτωση στην επιβάρυνση των καταναλωτών και θα αποτελέσει σταγόνα στον ωκεανό για τις συνολικές δαπάνες του ΑΔΜΗΕ. (οικονομικά στοιχεία)

γ)   Λειτουργικές δαπάνες, οι οποίες είναι αρκετά ανελαστικές και ως εκ τούτου δεν επηρεάζονται από την ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ.

Ποιος ωφελείται από την πώληση του ΑΔΜΗΕ ;

Από την ως τώρα ανάλυση, προκύπτει ξεκάθαρα ότι δεν υπάρχει κανένα όφελος ούτε για το Δημόσιο, ούτε για τον καταναλωτή από την πώληση του ΑΔΜΗΕ. Η πώληση του ΑΔΜΗΕ δεν θα επιφέρει καμία απολύτως ελάφρυνση του κρατικού προϋπολογισμού. Η πώλησή του θα έχει σαν μόνο αποτέλεσμα  ακόμα μεγαλύτερη επιβάρυνση της δημοσιονομικής κατάστασης της χώρας. Θα στερήσει την εθνική οικονομία από μια σταθερή και σημαντικού μεγέθους δημόσια επένδυση και το ελληνικό δημόσιο από ένα σταθερό και σίγουρο έσοδο.

·   Τα όποια έσοδα από την εκποίηση του ΑΔΜΗΕ θα περιέλθουν στην (επίσης προς πώληση) ΔΕΗ Α.Ε. και θα κατευθυνθούν στις τσέπες των μετόχων της, στην ελάφρυνση του χρέους της ΔΕΗ και στην κατασκευή νέων μονάδων παραγωγής (Πτολεμαΐδα 5) της οποίας η κυριότητα θα αποφασιστεί κατά τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ.  

·  Η ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ δεν θα συμβάλει στη μείωση των δαπανών του, λόγω της φύσης των δραστηριοτήτων της εταιρείας.

·  Η θεσμική κατοχύρωση ενός εγγυημένου κέρδους, που προβλέπεται στον Κώδικα Διαχείρισης Συστήματος και καθορίζεται από τη ΡΑΕ, συνεπάγεται ότι όποιος και να είναι ο νέος ιδιοκτήτης του ΑΔΜΗΕ, θα έχει εξασφαλισμένο ένα εγγυημένο και διόλου ευκαταφρόνητο κέρδος χωρίς κανένα επενδυτικό ρίσκο,  το οποίο θα εισπράττει από τα νοικοκυριά.

·  Η ύπαρξη αυτού του θεσμικά κατοχυρωμένου εγγυημένου κέρδους, αντίκειται σε κάθε έννοια “ελεύθερης” και “χωρίς στρεβλώσεις” οικονομίας στην οποία υποτίθεται ότι αποσκοπεί η ιδιωτικοποίηση εταιρειών όπως ο ΑΔΜΗΕ.

·   Οι καταναλωτές, η βιομηχανία και η χώρα ολόκληρη θα βρίσκεται ουσιαστικά σε ομηρία από τα ιδιωτικά συμφέροντα που θα κατέχουν και θα εκμεταλλεύονται το μονοπώλιο των δικτύων μεταφοράς, τη στρατηγικότερη εθνική υποδομή μας.

Το τελευταίο διάστημα, διαρρέουν στον τύπο δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία σχεδιάζεται η απόσπαση των συναλλακτικών δραστηριοτήτων της αγοράς που επιτελεί ο ΑΔΜΗΕ και η δημιουργία είτε μιας νέας εταιρίας με αυτό το αντικείμενο είτε (το πιθανότερο) η  ενσωμάτωσή τους στο Λειτουργό της Αγοράς (ΛΑΓΗΕ Α.Ε.) Σε τέτοια περίπτωση, το λογιστικό έλλειμμα που τείνει να εμφανιστεί από τις διαχειριστικές λειτουργίες αγοράς του ΑΔΜΗΕ, θα προστεθεί στο υπάρχον έλλειμμα του ΛΑΓΗΕ (που εκτιμάται ότι θα φτάσει το €1δις στο τέλος του 2013) – και που οφείλεται στις κερδοσκοπικό και πέρα από κάθε λογική σύστημα εγγυημένων τιμών ΑΠΕ που έχει θεσμοθετήσει η ΡΑΕ και το ΥΠΕΚΑ.

Στο μόνο που μπορεί να αποσκοπεί μια τέτοια ενέργεια δεν είναι παρά να απομακρύνει από τον υποψήφιο αγοραστή τον κίνδυνο επισφαλειών που δημιουργεί η χρεοκοπημένη Ελληνική αγορά ενέργειας, εξασφαλίζοντάς του ακόμα πιο σίγουρη κερδοφορία. Φορτώνοντας τα χρέη από τις επιδοτήσεις των ιδιωτών παραγωγών στο ελληνικό δημόσιο.

Στην ίδια κατεύθυνση βρίσκονται και οι ενέργειες του ΥΠΕΚΑ για την ένταξη σε ΣΔΙΤ και τη συγχρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ των προβλεπόμενων υποθαλάσσιων διασυνδέσεων των Κυκλάδων και της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα. Αυτά τα έργα, πραγματικά στρατηγικής σημασίας και εθνικής σπουδαιότητας, αφού χρηματοδοτηθούν από το Δημόσιο, θα παραδοθούν στον ιδιώτη, όπως ακριβώς έγινε με τα εθνικά οδικά δίκτυα. Έτσι, αφενός ο έλληνας φορολογούμενος θα απολαμβάνει συνεχή αύξηση διοδίων και στο ηλεκτρικό ρεύμα και αφετέρου η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας θα «ωφεληθεί» από την επιβάρυνση με νέα κόστη και χρέη υπέρ ιδιωτών «επενδυτών».

Σε ποιον ανήκουν τα δίκτυα μεταφοράς στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ

Τα τελευταία χρόνια, στα πλαίσια της απορρύθμισης-«απελευθέρωσης» των ενεργειακών αγορών, προωθείται σε όλη την ΕΕ η ιδιωτικοποίηση κρατικών καθετοποιημένων επιχειρήσεων ηλεκτρισμού.

Μια πιο προσεκτική ματιά όμως (στοιχεία από τους ετήσιους απολογισμούς των Ευρωπαϊκών Διαχειριστών μελών του ENTSOe), δείχνει ότι η ιδιωτικοποίηση αφορά σχεδόν αποκλειστικά στους κλάδους Παραγωγής και Προμήθειας  και όχι στα δίκτυα. Η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2009/72/ΕΚ ναι μεν επέβαλε το πλήρη διαχωρισμό της μεταφοράς από τη ΔΕΗ Α.Ε. δεν προβλέπει, όμως, την υποχρεωτική ιδιωτικοποίηση των δικτύων διότι:

·  Τα ηλεκτρικά δίκτυα είναι στρατηγικής σημασίας και ταυτίζονται με την Εθνική Κυριαρχία της κάθε χώρας.

·  Η λειτουργία των δικτύων είναι περίπλοκη, η ανάπτυξή τους έχει πολύ μεγάλο κόστος ενώ η συντήρησή τους είναι εξίσου κοστοβόρα. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχουν περιθώρια “ελεύθερου ανταγωνισμού” και οι συνέπειες από την περαιτέρω ιδιωτικοποίησή τους, είναι βαριές για το σύνολο μιας εθνικής οικονομίας.

· Λόγω του κομβικού ρόλου που παίζουν στην αγορά, η ανεξαρτησία και η διαφάνεια της λειτουργίας των δικτύων διασφαλίζεται καλύτερα στα χέρια του κράτους, παρά από τα ιδιωτικά συμφέροντα.

Σε ότι αφορά την Ευρωπαϊκή πραγματικότητα, και μάλιστα σε αγορές πλήρως απελευθερωμένες:

·  Στις Σκανδιναβικές χώρες (Δανία, Σουηδία, Νορβηγία και Φινλανδία) τα δίκτυα ανήκουν  σε ανεξάρτητες αλλά 100% κρατικές επιχειρήσεις των οποίων οι μετοχές ανήκουν είτε στο υπουργείο Οικονομικών είτε στα Δημόσια Ασφαλιστικά Ταμεία. Η κρατική ιδιοκτησία των δικτύων μεταφοράς είναι Συνταγματικά κατοχυρωμένη. Τα δίκτυα μεταφοράς είναι κρατικά στις περισσότερες Ανατολικοευρωπαϊκές χώρες (Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία), με ή χωρίς Συνταγματική κατοχύρωση.

·  Σε χώρες όπως η Γαλλία αλλά και στους δύο μεγαλύτερους διαχειριστές του Γερμανικού συστήματος, τα δίκτυα ανήκουν σε επιχειρήσεις που είναι θυγατρικές καθετοποιημένων εταιριών και οι οποίες τελούν υπό άμεσο κρατικό έλεγχο (υπουργείο οικονομικών ή τοπική Αυτοδιοίκηση) σε ποσοστό άνω του 90%.

Σε ποιες χώρες εκποιούνται τα δίκτυα; Σε όσες κηδεμονεύονται από δανειστές και από μνημόνια που επιτυγχάνουν επί τέσσερα χρόνια την συνεχή αύξηση των δημόσιων χρεών και παίρνουν όλα τα μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι θα μεγεθύνονται στο διηνεκές. Γι’ αυτό απαιτούν να ξεπουληθούν τα πάντα!

Αλλά ακόμα κι εκεί, οι αντίστοιχες κυβερνήσεις φαίνεται να αντιλαμβάνονται στοιχειωδώς τους τεράστιους κινδύνους που συνεπάγεται η ιδιωτικοποίηση τέτοιων στρατηγικών υποδομών κι εταιρειών.

Στην Ιρλανδία, η κυβέρνηση ακύρωσε την πώλησή τους, παρά κι ενάντια στις «μνημονιακές υποχρεώσεις» της.

Το Πορτογαλικό Δημόσιο εκποίησε το 2011 μειοψηφικό μόνο πακέτο (40%)  στα πλαίσια των δεσμεύσεων που επέβαλε το εκεί Μνημόνιο...

Στην Ισπανία και την Ιταλία, τα δίκτυα έχουν πωληθεί με αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (Χρηματιστήριο) σε ποσοστό 60% και 80%, αντίστοιχα. Εντούτοις, το Δημόσιο κατέχει μειοψηφικά πακέτα μετοχών που με αυξημένα καταστατικά δικαιώματα.

Η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2009/72/ΕΚ και η περαιτέρω υποβάθμιση του ελληνικού ηλεκτρικού συστήματος

Βασικός στόχος της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2009/72/ΕΚ (3ο Ενεργειακό Πακέτο) είναι η διαμόρφωση ενός ενιαίου τρόπου λειτουργίας των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας στις χώρες μέλη της ΕΕ, που περιγράφεται ως Ενιαίο Μοντέλο Ευρωπαϊκής Αγοράς Ηλεκτρισμού (Target Model & European Price Coupling – EPC) και θα αρχίσει να εφαρμόζεται από την 01-01-2015.

Στο Ενιαίο Μοντέλο Αγοράς, απελευθερώνεται από το εθνικό έδαφος -και τις εθνικές ανάγκες;- η δημοπράτηση συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας ανάμεσα στις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ηλεκτρική ενέργεια και τους μεγάλους βιομηχανικούς και εμπορικούς κολοσσούς. Η διενέργεια αυτών των συναλλαγών θα γίνεται μέσω ενός Ευρωπαϊκού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, με έδρα το Λουξεμβούργο.

Προϋπόθεση για να τη λειτουργία του Ενιαίου Μοντέλου Αγοράς είναι η ενίσχυση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων μεταξύ των χωρών, η προώθηση του διασυνοριακού εμπορίου και η διαμόρφωση ενός Πανευρωπαϊκού Κώδικα Διαχείρισης Συστήματος, δηλαδή κοινών τεχνικών και εμπορικών κανονισμών λειτουργίας  για όλο το (κοινό) Ευρωπαϊκό δίκτυο.

 Ευρωπαϊκές περιφέρειες αγορών ηλεκτρικής ενέργειας

Στα πλαίσια του Ενιαίου Μοντέλου Αγοράς, τα Ευρωπαϊκά δίκτυα έχουν διαχωριστεί σε επτά περιφέρειες ηλεκτρικής ενέργειας (ζώνες) με την Ελλάδα να ανήκει στην περιφερειακή αγορά της Κεντρικής – Νότιας Ευρώπης (CSE). Οι ζώνες αυτές θα αποτελέσουν τις περιοχές υποβολής προσφορών (bidding areas) για τις επιμέρους αγορές. Σε κάθε διασύνδεση, η διάθεση ενέργειας θα γίνεται σε μια ενιαία τιμή η οποία θα προκύπτει ως η διαφορά των οριακών τιμών μεταξύ των δύο επιμέρους ζωνών.

Αν και η Ευρωπαϊκή Οδηγία δεν επιβάλει (άμεσα) την ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, εντούτοις ο ρόλος του ως Διαχειριστή Συστήματος  αλλάζει ριζικά καθώς:

·   Τα ηλεκτρικά δίκτυα παύουν να τελούν υπό των έλεγχο των κρατών και περνούν στον  έλεγχο των Ευρωπαϊκών Χρηματιστηρίων.

·   Η ενέργεια μετατρέπεται από βασικό κοινωνικό αγαθό σε απλό χρηματιστηριακό εμπόρευμα.

·   Οι προτεραιότητες ανάπτυξης των δικτύων σταματούν να εξυπηρετούν τους σκοπούς ενός εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού, καθορίζονται πλέον από τις χρηματιστηριακές αγορές και προσανατολίζονται στη διευκόλυνση  του διασυνοριακού εμπορίου.

·  Ο ρόλος του ΑΔΜΗΕ αλλάζει: από διαχειριστής του ηλεκτρικού δικτύου ενός εθνικά κυρίαρχου κράτους μετατρέπεται σε επιμέρους διαχειριστή μιας περιφερειακής αγοράς ενέργειας.

Το Ευρωπαϊκό Ενιαίο Μοντέλο Αγοράς, πέρα από την απώλεια κάθε έννοιας εθνικής κυριαρχίας που συνεπάγεται , θα οδηγήσει στη σταδιακή σύγκλιση των τιμών ηλεκτρισμού, σαν ένα βήμα προς τη διαμόρφωση μιας ενιαίας Ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας. 

Τι πραγματικά σημαίνει “σύγκλιση τιμών” μπορεί να γίνει αντιληπτό από την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί από πλευράς κόστους ηλεκτρικής ενέργειας στο σύνολο των χωρών της ΕΕ (Στοιχεία Eurostat). 

Παρά τις αλλεπάλληλες αυξήσεις στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος, το κόστος ηλεκτρισμού στην Ελλάδα (31-12-2012) ήταν στο 68,9% του μέσου κόστους στην ευρωζώνη  στο οικιακό και στο 72,1% στο βιομηχανικό τιμολόγιο. Η πώληση των ηλεκτρικών δικτύων και η συμμετοχή της Ελλάδας στην Ενιαία Ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρισμού θα επιφέρει  αναπόφευκτα ακόμα μεγαλύτερες ανατιμήσεις στο κόστος ενέργειας.

ΔΕΝ ΠΟΥΛΑΜΕ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΑΣ

Σε μια χώρα που η κυβέρνηση σβήνει σε ένα βράδυ την ΕΡΤ…

Που ένα μέιλ της τρόικα σβήνει από το χάρτη τη ΛΑΡΚΟ, τη μία από τις τέσσερις παγκοσμίως βιομηχανίες παραγωγής νικελίου…

Που «κάποιοι» βυθίζουν την κεντρική δεξαμενή των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά για να τα οδηγήσουν σε οριστικό λουκέτο…

Που βγάζουν στο σφυρί όλο της τον εθνικό πλούτο και τις δημόσιες υποδομές…

Που κλείνουν σχολεία και νοσοκομεία…

Με δύο εκατομμύρια άνεργους…

Με εκατοντάδες επιχειρήσεις να βάζουν καθημερινά λουκέτο, με χιλιάδες απλήρωτους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, με χιλιάδες υπαλλήλους του δημοσίου κι ευρύτερου δημόσιου τομέα σε «εφεδρεία», «διαθεσιμότητα», υποψηφιότητα για απόλυση…

Η υπεράσπιση των δημόσιων υποδομών και των δημόσιων αγαθών είναι καθήκον σήμερα, για να υπάρξει προοπτική, ανάπτυξη και μέλλον αύριο.

ΟΙ εργαζόμενοι στον ΑΔΜΗΕ, στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, παλεύουμε για να μην ξεπουληθεί η χώρα κι ο λαός μας.

Τα Δίκτυα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, η ραχοκοκαλιά της ΔΕΗ ανήκει στον ελληνικό λαό. ΔΕΝ ΤΗΝ ΠΟΥΛΑΕΙ!

Αναρτήθηκε από Συσπείρωση Αριστερών Μηχανικών